Archivo de la categoría: A Mariña

El BNG emplaza a la Xunta y al Estado a «cumprir» sus acuerdos para A Mariña

El BNG emplaza a la Xunta y al Estado a «cumprir» sus acuerdos para A Mariña

Rego, Rodil y Ermida se reúnen en Barreiros «cos sectores económicos e produtivos»

XAIME RAMALLAL
BARREIROS / LA VOZ 

La imagen puede contener: 4 personas, personas sentadas e interiorMiembros «do sector pesqueiro, forestal, agrario, turístico, empresas de construcción civil, comerciantes e autónomos, representantes sindicais e empresariais» participaron este viernes por la tarde en un encuentro con cargos y candidatos del BNG. Entre ellos, Néstor Rego, diputado en el Congreso; Olalla Rodil, cabeza de lista por la provincia; Ana Ermida, responsable comarcal de esa formación y alcaldesa de Barreiros, quienes «contrastaron cos sectores económicos e produtivos as propostas» del Bloque para A Mariña.

Por el «déficit histórico en materia de infraestruturas» de la comarca, emplazan al Estado y a la Xunta a «cumprir os múltiples acordos tomados en moitas institucións, case sempre por unanimidade, pero que á hora da verdade fican no esquecemento».

«A pantasma do desemprego»

Para el BNG, son «fundamentais para o desenvolvemento e o futuro» de A Mariña, «a sempre prometida autovía A-74 Barreiros-San Cibrao, o corredor San Cibrao-Ferrol, a creación dun porto comercial no dique norte de Morás, a autoridade portuaria propia [para San Cibrao], a modernización e aproveitamento de Feve e a mellora das estradas N-634 e N-642, que seguen en pésimas condicións».

«De suma importancia» considera el Bloque la pesca en A Mariña, «sector puxante e un dos principais xeradores de emprego». De ahí que abogue por «ter voces galegas que pensen en clave de país alí donde se toman decisións», como la Xunta, el Congreso o el Parlamento Europeo. Sobre la factoría de Alcoa en San Cibrao, «o BNG sempre tivo unha posición clara, no que ten que ver coa enerxía, pois non é entendible que no país produtor e excedentario teñan problemas as empresas polo custo».

Para el Bloque, A Mariña atraviesa una «complexa situación» en esta década, con la «pantasma real do desemprego que a percorreu e percorre dunha punta a outra con Eres, reduccións de plantilla e peches de moitas fábricas e empresas emblemáticas».

Plataforma Sanitaria A Mariña

Data:  Mércores 29 de  Xaneiro 2020

Hora:  20 horas

Lugar: CONCELLO DE VIVEIRO. SALA MULTIUSOS.

Asunto:   Asemblea  para informar a veciñas e veciños da situación actual da sanidade pública na comarca e no país  , para incidir na necesidade de manifestármonos  o vindeiro 9 de febreiro e para ofertar o transporte en autobús cara a Compostela. Tras  unha pequena intervención d@s poñentes abrirase un turno no que o público pode preguntar, suxerir ou mesmo abrirse un debate.

Deportados de Cuba iniciaron el movimiento obrero en A Mariña a principios del siglo XX

Deportados de Cuba iniciaron el movimiento obrero en A Mariña a principios del siglo XX

La comarca fue pionera en Galicia en cuanto a industrializaciónLa imagen puede contener: cielo, océano, exterior, agua y naturaleza

MARTÍN FERNÁNDEZ

En contra de lo que algunos creen, A Mariña fue pionera en Galicia en cuanto a industrialización. El complejo industrial de Sargadelos ?destruido en 1798-, las minas de A Silvarosa (Viveiro), Sasdónigas (Mondoñedo) y Vilameá-Vilaodrid (A Pontenova); los astilleros de La Linera y A Espiñeira; o las primeras empresas forestales, hidroeléctricas, de automoción, del lino o salazón, fueron ejemplo de ello. A fines del XIX y principios del XX, con la industria llegaron también los movimientos sociales y de clase, el primer capitalismo, la banca y los problemas con las clases trabajadoras.

En Cuba ?país que acogía buena parte de la emigración mariñana- el sindicalismo libertario tenía gran influencia tras abolirse la esclavitud en 1886. Con el rápido desarrollo del país, propiciado por el azúcar, los sindicatos obreros fueron a más. Y en el primer tercio de siglo, durante la dictadura de Machado, fueron expulsados cientos de anarquistas por lo que la burguesía llamaba «sus ideas disolventes».

Los que eran de A Mariña retornaron a su tierra y eso posibilitó iniciar o consolidar el sindicalismo de clase en una comarca en la que ya funcionaba otro vinculado a la Iglesia. Eran nueve y con ellos comenzó lo que Núñez Seixas llamó «a interacción

Galicia-América na política local»: ayudaron a crear partidos de izquierda, laicos y republicanos; a fundar sindicatos y ligas agrarias; y a introducir nuevos hábitos y modos de articular la sociedad para participar en la vida pública. Todos ?según el historiador Eliseo Fernández- eran militantes sindicales, la mayoría anarquistas.

De Viveiro era Ramón Oroza Ruibal, panadero, expulsado en octubre de 1917, un año que José Pernas Martínez, de Ourol, y que Antonio Iglesias García, de Barreiros. Dos años después, fueron desterrados Eduardo Eijo Goás, de Santa Cruz de O Valadouro, que había sido prófugo en España en 1908, y David Díaz Rodríguez, de Lourenzá, que se instaló en A Coruña y dirigió Juventud Libertaria y La Voz del Obrero.

En los años 20, llegaron José Meitín Aguiar, de Xove, y Luis Barcia, de Ribadeo (o Trabada), figura del anarquismo en Cuba ?donde fundó El Nuevo Ideal- y Estados Unidos donde dirigió en 1891 El Despertar y colaboró con Martí, padre de la independencia cubana.

Y llegaron también dos deportados de Foz, Manuel Camba Costa, O Bernizador, promotor de fuerzas de izquierda en la villa, represaliado tras la Guerra y exiliado al Brasil; y José Antonio Vázquez Bouzas que, a su regreso, con un grupo de 42 anarquistas armados, el 7 de noviembre de 1924, atravesó la frontera franco-española, entre San Juan de Luz y Vera de Bidasoa, para intentar una asonada contra la Dictadura de Primo de Rivera. Fueron detenidos y encarcelados. A él le cayeron 6 años de prisión mayor por «no poder probarse que disparara…».

A Bellas Cao, de Vieiro, lo fusilaron los franquistas y a David Díaz, de Lourenzá, los revolucionarios

Los sindicalistas anarquistas ?como todos los demócratas y republicanos- sufrieron una dura represión en la posguerra española que fue de sanciones a la cárcel, el exilio o la muerte. Fue el caso de Jesús Bellas Cao, militante de CNT de Viveiro, comisionado en 1936 para realizar actos de propaganda y difusión del sindicato en Foz y San Cibrao. Era minero, natural de Vieiro, pertenecía al Sindicato Único de Oficios Varios y fue juzgado por rebelión militar, condenado a pena de muerte por los tribunales franquistas y ejecutado en Lugo el 17 de junio de 1937.

Ejecutado fue también, pero por un comité republicano, fue el retornado de Cuba, David Díaz Rodríguez, nacido en Lourenzá en 1896. De familia humilde, estudió en el Seminario de Mondoñedo y marchó a Cuba de donde lo expulsaron por anarquista en 1919. Regresó a España y en A Coruña dirigió periódicos como El Combate o La Voz del Obrero y fundó las Juventudes y la Biblioteca Libertaria. Fue procesado por delitos de imprenta y por apoyar las huelgas de los años 20. Desterrado a Pueblonuevo del Terrible (hoy Pueblonuevo-Peñarroya), editó allí el semanario Don Quijote en 1924, fundó un colegio, se casó y se afilió en 1930 al Partido Radical de Lerroux.

Desencantado por su alianza con la derecha, se pasó a la formación de Azaña en 1933. Tenía siete hijos y una mujer gravemente enferma. Fue nombrado depositario de fondos del ayuntamiento de Cañete de las Torres (Córdoba) y en julio de 1936 el Comité Revolucionario local lo detuvo con vagas acusaciones personales y políticas.

Fue asesinado en una cuneta con un tiro en la nuca. Su nieto, David Sánchez Díaz, recogió su historia en el libro Memorias desde el corazón.

[email protected]

Alta afiliación a la CNT en los puertos durante la Segunda República

El asociacionismo sindical tuvo, de 1900 a 1936, dos grandes etapas en A Mariña. La primera concluyó con la Dictadura de Primo de Rivera y en ella tuvieron gran influencia los sindicatos de tipo católico ?con base en Mondoñedo y con la figura sobresaliente de Antonio Maseda Bouso- y las ideas emanadas de la Revolución Rusa. La segunda se inició en 1931 y terminó en 1936, abarcó el período republicano y se caracterizó por el gran dinamismo social y por la pluralidad del movimiento asociativo en lo político, en lo sindical y en lo cultural.

La expansión del sindicalismo provocó una alta afiliación de trabajadores en la comarca. Solo el sindicato anarquista CNT contaba en 1936 en los puertos de A Mariña con 1.100 afiliados, según historiadores como Eliseo Fernández o Dionisio Pereira. En

O Vicedo, un sindicato de pescadores vinculado a esa central disponía de 100 asociados, una cifra similar a la que tenía la agrupación marinera de San Cibrao y que en los puertos de Foz y Burela alcanzaba la cifra de 200 en cada uno.

En Viveiro, donde era mayoritaria la UGT, la implantación de la CNT tenía su punto fuerte sobre todo en las minas de A Silvarosa y, en menor medida, en las fábricas de Celeiro (250 afiliados) y la industria del automóvil de Chavín. Tenía como figuras más representativas al presidente de la agrupación local, Andrés Vale Blanco, O Moreno de Covas, a Manuel Rodríguez Lago, O Roxo de Viveiro, Tomás Álvarez Insua y, entre otros, a Jesús Bellas Cao.

En Ribadeo también era mayoritaria UGT a través de la sociedad La Prosperidad, pero existía también una agrupación libertaria en torno a 200 socios.

La presencia del sindicato anarquista en otras localidades de A Mariña era más bien nula ?Barreiros, Trabada, O Valadouro- o escasa: en Mondoñedo a través del Partido Sindicalista; en Lourenzá por medio de esta formación en Arroxo; y en A Pontenova, donde era mayoritaria UGT, con una pequeña representación en Vilaodrid.

Estíbaliz Veiga: «Estou coñecendo verdadeiros lugares máxicos e incribles»

Estíbaliz Veiga: «Estou coñecendo verdadeiros lugares máxicos e incribles»

Estreou na canle autonómica o espazo que ensina Galicia dende «os seus ollos»; A Mariña sae o día 16

YOLANDA GARCÍA
BARREIROS / LA VOZ 

Con raíces fondas e sentimentais en Celeiro de Mariñaos, a actriz barreirense Estíbaliz Veiga acaba de mergullarse nunha nova aventura dentro da súa carreira. A última incursión televisiva da mariñá leva por título Un país en 360, programa de Adiviña Producións baixo a dirección de Jorge Algora, que entraba onte á noite nas casas galegas a través da TVG en horario de máxima audiencia (emítese os luns ás 22.00 horas) coa estrea dedicada á Ribeira Sacra. O seguinte capítulo será o vindeiro 16, o da Mariña, e continuará nesta orde: Oseira, Lugo, A Coruña, Costa da Morte e Parque das Illas Atlánticas. A novidade é o formato no que foi gravado, incorporando nun concepto multiplataforma en España a denominada estereoscopia.

-Como prevé «o parto»?

-Aínda será de noite [por onte], porque nos debemos ao noso público, á nosa audiencia. Para min esta experiencia foi das máis gratificantes que tiven nos 20 anos que levo de traxectoria profesional, pero ata que saia o primeiro capítulo e se teste cos que están na casa estou con todos os dedos cruzados.

-Fixo algún ritual de sorte en particular para que sexa exitoso?

-Simplemente mirei para o ceo e pensei no meu avó.

-Debe de ser emocionante sacar adiante un proxecto así…

-Efectivamente, é emocionante porque non só achegamos as nosas tecnoloxías aos usuarios e ás súas casas, senón que tamén nós imos con eles ás súas propias casas. De feito, estivemos sobrevoando co dron as casas dunhas mulleres de Zobra, por exemplo, onde vían onde tiñan o seu galiñeiro, a súa horta… e para min iso é realmente entrañable, pois recórdame o cariño que lle tiña meu avó á súa casiña naquela época dos 90, na que se levaban tanto as fotografías aéreas e a cada un lle gustaba ter unha. Neste programa atopámonos con esa xente que ten ese amor á súa casa, a que, con tanto esforzo, e a base de traballo duro, foron construíndo. Tamén mesturamos persoas, profesións, lugares, rural, urbano… e achegámonos moi de preto á súa forma de vida, sexa co dron, coa realidade virtual, nun 360? ou dun xeito totalmente convencional. Mesturando iso, as novas tecnoloxías e a xente do noso «país en 360?»… claro que é emocionante!

-Ás veces dise que en Galicia non valoramos o suficiente o noso. Servirá isto para darlle a volta?

-Este programa amosa o patrimonio paisaxístico, histórico, cultural e etnográfico, todo canto hai. Todos temos eses puntos que coñecemos da nosa Galicia, pero eu mesma, que me movo moito, estou coñecendo verdadeiros lugares máxicos, de paisaxes incribles e inexplorados. Velos a través dunha cámara 360? dende a casa é realmente impresionante. Poden ver a través dos meus ollos, como o poema de Rosalía Vista dos meus ollos. Eu levo a cámara, busco planos (cun equipo detrás obviamente), busco os recunchos… Vou contar unha sorpresa que se pode dicir: subinme ao faro de Illa Pancha de Ribadeo por unhas escaleiras fermosas de forxa de Sargadelos, metinme por un buraco e, dende alí arriba, fixen planos que ninguén ten.

-Viviu algunha anécdota tamén a «nena» que leva dentro?

-De feito, a cativa que vive en min é a que fai o programa. Ando escapada ás veces do resto do equipo, a «cabriña de Celeiro» está presente todo o tempo, buscando alturas ou pensando: «isto ten que velo a xente, ten que experimentalo comigo».

-Pasoulle factura algunha peripecia con «Un país en 360?»?

-Non! Estou enteira! Teño caído máis na miña propia casa. Fixen todo tipo de deportes: foil surf en Ribadeo, barranquismo nas pozas de Melón, snorquel nas illas Cíes, bicicleta eléctrica en Vigo… Hai moitas cousas en cada programa que son xeniais. Ademais, é a primeira vez en España que se fai un formato deste tipo, con esta tecnoloxía. É algo arriscado, pero confiamos en que incluso todos aqueles que queiran viaxar dentro da nosa Galicia poidan sacarlle partido, pois imos colgar tamén parte dos capítulos na canle de YouTube da TVG, para poder ver en 3D e 360?.

-A ver se vai producir algún que outro «efecto As Catedrais»…

-Sempre repito isto: non é unha postal, é unha paisaxe viva que debe ser coidada, respectada e medida. Así que todo o mundo que se achegue aos lugares que nós amosamos ha de ir con esa perspectiva de coidar o contorno, porque só temos un planeta, e eu, que son superecoloxista, vivo con esa premisa dende que me ergo ata que me deito.

-Xa sabemos que as comparacións son odiosas sempre, pero… podemos chancear dicindo que é a nosa «Calleja galega»?

-[Sorrí]. Si, xa mo teñen dito!

«Esta experiencia foi das máis gratificantes que tiven en 20 anos de traxectoria»

«É a primeira vez que se fai un formato deste tipo. Somos pioneiros con esa tecnoloxía»

A Plataforma en Defensa da Sanidade Pública da Mariña manifesta que apoia todas as medidas reivindicativas e de loita que están a desenvolver @s traballador@s da factoría de ALCOA

A Plataforma en Defensa da Sanidade Pública da Mariña manifesta que apoia todas as medidas reivindicativas e de loita que están a desenvolver @s traballador@s da factoría de ALCOA e anima a todas as veciñas e veciños da comarca a que acudan á concentración que o vindeiro mércores día catro se celebrará na localidade de Foz  ás 20 horas. Lembramos que a factoría mariñá , que dá emprego directo a preto dun milleiro de persoas e moitos máis empregos indirectos nas empresas auxiliares, tamén repercute no comercio local e mesmo na fixación de poboación na Mariña. O peche da fábrica de Aluminio levaría á comarca a unha crise económica, social e demográfica de proporcións desmesuradas, e afectaría a todos os sectores económicos.

Menos impuestos para atraer vecinos a casi todas las parroquias de A Mariña

Menos impuestos para atraer vecinos a casi todas las parroquias de A Mariña

La Xunta intenta combatir la despoblación abaratando la compra de viviendas

PEPA LOSADA
S. S.
VIVEIRO / LA VOZ 

Casi todas las parroquias de catorce municipios de A Mariña, exactamente 120, están consideradas oficialmente como poco pobladas. Solo el ayuntamiento de Burela y los núcleos principales de los ayuntamientos más habitados quedan fuera de las localidades donde la Xunta ve «máis necesario recuperar poboación» ofrece bonificaciones por comprar casas. En un intento de atraer vecinos, el Gobierno gallego rebaja de 7 al 5 % el impuesto sobre transmisiones a quienes adquieran viviendas habituales y del 10 al 6 % al resto.

Las deducciones en Viveiro son posibles en Faro, Landrove, Magazos, Vieiro, San Pedro, Boimente, Chavín, Galdo y Valcarría. En Foz se aplican en Fazouro, Cangas, Cordido, San Martiño, Nois, San Acisclo, Santa Cilla y Vilaronte. Piñeira, Vilaselán, Arante, Cedofeita, Couxela, Covelas, A Devesa, Rinlo, Vilaframil y Santalla son las de Ribadeo incluidas en el plan de la Xunta.

También hay opción a bonificaciones en Castelo, Cervo, Rúa, Sargadelos, Vilaestrofe y Lieiro, en el ayuntamiento de Cervo. Y en el de Mondoñedo, en todas: Argomoso, Couboeira, Figueiras, Masma, Santa María, San Vicente, Oirán, Sasdónigas, Viloalle, Vilamor, Lindín, Os Remedios, O Carme y Santiago.

Igualmente pueden pedirse en todo Xove: Lago, Monte, Morás, Portocelo, A Rigueira, Sumoas, Xuances y Xove. Las rebajas también cubren todo Barreiros: San Cosme, San Pedro, Cabarcos, San Xusto, Celeiro de Mariñaos, San Miguel, Reinante y Vilamartín Pequeno. Lo mismo pasa en A Pontenova, con deducciones en Bogo, Conforto, A Pontenova, Rececende, Vilaboa, Vilameá, Vilaoudriz, Vilaouruz, Vilarmide y Xudán.

En Lourenzá cubren adquisiciones en Santo Adrao, San Xurxo, Santa María y San Tomé. Igual pasa en todo O Valadouro: Budián, O Cadramón, Frexulfe, Moucide, Recaré, San Tomé, Santa Cruz, Vilacampa, A Laxe y Ferreira. También abarca todo Alfoz: Adelán, Lagoa, As Oiras, O Pereiro, Bacoi, Carballido, Castro de Ouro, San Pedro y O Reirado. Lo mismo sucede en O Vicedo, con bonificaciones en O Vicedo, San Román, Suegos, Riobarba, Negradas, Mosende y Cabanas.

La opción de esos descuentos se repite en todas las parroquias de Trabada (Valboa, Fórnea, Ría de Abres, Sante, Trabada, Vidal, Vilaformán y Vilapena) y en las de Ourol (Ambosores, Bravos, San Pantaleón, Merille, Miñotos, Ourol, O Sisto y Xerdiz.

A Mariña vaciada: hay datos demoledores

A Mariña vaciada: hay datos demoledores

Municipios de la comarca pierden entre el 42 y el 61 % de población

PEPA LOSADA
S. S.
VIVEIRO / LA VOZ 

Aunque es un islote en el mar de la despoblación, A Mariña solo resiste mejor que otras zonas el declive demográfico. Once de los quince municipios del norte lucense se vacían imparablemente. Solo los cuatro más grandes han ganado habitantes, pero en el resto algunos han perdido al 61 % de sus vecinos en las últimas cuatro décadas.

Las estadísticas oficiales son demoledoras, pese a ser mariñanos cuatro de los siete ayuntamientos de la provincia donde se incrementó la población. Burela, Foz, Ribadeo y Viveiro captan a gente de localidades limítrofes y a inmigrantes porque son los más urbanos y con más servicios. Más allá de los datos del Instituto Nacional de Estadística y del Instituto Galego de Estatística, la realidad es más cruda en los municipios más pequeños, del interior o de la costa, porque parte de su censo reside en los próximos de mayor tamaño.

Ocho de cada cien nacieron en el extranjero

Aunque A Mariña acoge inmigrantes desde los años setenta del siglo pasado, a partir del 2008 cuando atrajo a más. Parte de ellos se han quedado, y muchos de los que han podido se han nacionalizado. Lo prueba el padrón de habitantes del 2018, según el cual en el norte lucense hay 5.982 ciudadanos nacidos en otros países, lo que representa el 8,40 % de la población de la comarca. Sin embargo, no llegan a 3.800 los residentes que mantienen la nacionalidad extranjera.

El estadillo anexo confirma una involución demográfica de la que solo se salvan Viveiro, Foz, Ribadeo y Burela. Según el último censo, a principios de año A Mariña sumaba 71.186 vecinos, un 13,38 % menos que en 1981.

Viveiro sigue de capital del norte lucense y, aunque desde el 2011 va a menos, su balance poblacional es positivo, un 4,74 % más. Alternándose con Ribadeo, Foz es el segundo más grande, tras haber crecido un 13,72 %. También ha aumentado la población en Ribadeo, un 8,56 % en las cuatro últimas décadas. Desde 1995, cuando se creó el municipio de Burela, ha sido el de mayor incremento, un 20,70 %.

A menos ha ido Cervo desde que Burela se segregó de él: ha perdido un 17,81 % de habitantes. Peor le ha ido a Mondoñedo, que en las últimas cuatro décadas menguó un 47,61 %. El censo de Xove disminuyó un 8,12 %. Y el de Barreiros, un 28,92 %. Mucho más mermó en ese período el de A Pontenova, un 46,91 %.

Dos empresas de Xove y Barreiros impulsadas por Acción Local do Sector Pesqueiro reciben premios

VIVEIRO / LA VOZ 

 

Currimar Conservas Tradicionales yAugas Santas Cervexa Artesá da Mariña, dos empresas creadas en Xove y Barreiros con fondos distribuidos por el Grupo de Acción Local do Sector Pesqueiro de A Mariña, han recibido galardones.

Por una parte, Currimar, con sede en el polígono xovense de Camba, recogió el pasado día 16 en Madrid el galardón que la acredita como ganadora en España de los Premios de Excelencia a la Innovación para Mujeres Rurales, convocados por el Ministerio de Agricultura y Pesca.

Y mañana, a las siete de la tarde, Augas Santas recogerá en la compostelana Cidade da Cultura el primer premio en proyectos de innovación local de los Premios Economía Azul, promovidos por la Xunta para «visibilizar o traballo» de los grupos de acción costera.